De film 12 Years a Slave toont niet alleen de gruwelijke realiteit van de slavernij, maar legt ook een minder besproken aspect bloot: de verwrongen dynamiek tussen zwarte en witte vrouwen. Het verhaal van Patsey en Mistress Epps is een confronterend voorbeeld van hoe slavernij vrouwen tegen elkaar opzette, gevangen in een systeem van geweld, macht en jaloezie.

Slavernij en de rol van vrouwen

Slavernij was niet enkel een economisch systeem dat miljoenen mensen tot eigendom reduceerde. Het beïnvloedde ook diepgaand de relaties tussen vrouwen.

  • Zwarte vrouwen werden gezien als bezit, vaak slachtoffer van verkrachting, mishandeling en uitbuiting.

  • Witte vrouwen, hoewel bevoorrecht in status, leefden gevangen in een patriarchaal systeem dat hen machteloos maakte tegenover hun echtgenoten.

Het resultaat was een giftige omgeving waarin woede, angst en jaloezie zich richtten op de kwetsbaarsten: de tot slaaf gemaakte vrouwen.

Patsey en Mistress Epps: een symbool van verscheurde vrouwelijkheid

In de film wordt Mistress Epps geportretteerd als een vrouw verteerd door haat en vernedering. Haar man, Edwin Epps, weigert zijn obsessie voor Patsey op te geven. In plaats van haar woede tegen zijn misbruik te keren, richt Mistress Epps haar frustratie op Patsey.

Dit weerspiegelt een bredere realiteit: witte vrouwen konden hun onmacht in een patriarchale samenleving niet rechtstreeks uiten en keerden hun woede daarom vaak naar beneden, op zwarte vrouwen.

De bredere historische context

De verdeeldheid die slavernij zaaide, heeft diepe sporen nagelaten:

  • Zwarte vrouwen werden structureel buitengesloten van de eerste feministische bewegingen in Amerika.

  • Vrouwenrechtenorganisaties in de 19e eeuw kozen er vaak voor hun eigen positie te versterken, in plaats van solidair te zijn met zwarte vrouwen.

  • Het systeem zorgde ervoor dat solidariteit tussen vrouwen actief werd ondermijnd, met wantrouwen en concurrentie als gevolg.

De vraag naar vandaag

  • Is dit historische trauma de reden waarom vrouwenbewegingen in de VS vaak verdeeld zijn gebleven?

  • Kunnen zwarte en witte vrouwen ooit écht zusters worden zolang deze pijnlijke erfenis niet besproken wordt?

Conclusie

De relatie tussen zwarte en witte vrouwen in de Amerikaanse geschiedenis is gevormd door slavernij, geweld en verdeel-en-heersstrategieën. Als we vooruit willen, moeten vrouwenbewegingen vandaag de moed hebben dit trauma openlijk te benoemen en te helen. Alleen zo kan er echte solidariteit ontstaan.